این واژه در زبان اوستایی (پیتر یا پَتَر) است که از دو پاره (پا) به چم پاییدن،نگاهبان بودن و پاره دوم (تَر) که پسوند نشانه نهادی (=فاعلی) است که رویهم به چم “پاینده یا نگاهبان” است. چونکه پدر در هازمان های (=جوامع) آریایی،نقش نگاهبانی و نگهداشت خانواده را داشت و به همین رو، در هر خانواده ، بزرگ خانواده را «پتر» یعنی «پاینده و نگاهبان» می نامیدند.
این واژه در سانسکریت पितृ (=پیتر) نیز چنین است. در زبان پهلوی به (پیت، پیتَر) دگرگون شده است. در پایان، در زبان پارسی دری به ریخت (پدر) درآمد.
این واژه هنوز از زبان های کهن آریایی ، اوستایی و سانسکریت، در زبانهای فرزند آریایی مانده است:
لاتین Pater،یونانی πατέρας (=پاتراس)،فرانسوی père،هندی पिता (=پیتا)،انگلیسی father، هلندی Vader ،سویدی، دانمارکی و نروژی Far، روسی و اوکرایینی папа (پاپا)، کاتالان Pare، مجاری apa، ایتالیایی و اسپانیایی Padre،آلمانی Vater،ایسلندی faðir، گالیک و پورتگالی Pai، بنگالی পিতা (=پیتا)، آفریکایی Pa.
